Poka yoke to określenie pochodzące z języka japońskiego (Poka – błędy, Yokeru – zapobieganie), jest metodą zapobiegania powstania defektów. „Błąd jest rzeczą ludzką”, tak też sądząc Shigeo Shingo, przyznał, że pracownik nie jest w stanie być w 100% skoncentrowany w trakcie wykonywanej pracy, co stanowi szansę do popełniania błędów oraz pomyłek. Poka Yoke ma na celu uniemożliwić niezgodności i doprowadzić do poprawnego wykonania operacji za pierwszym razem. Wśród typów Poka Yoke wyróżnia się:
- metodę kontaktu – contact methods
wykrywa określoną nieprawidłowość np.: zmianę kształtu, koloru, wagi, detekcja odbywa się np.: poprzez czujnik, wyłącznik krańcowy, fotokomórkę – co ma wykluczyć możliwość podjęcia błędnych działań przez operatora,
- metodę ustalonej wartości – fix value methods
weryfikuje ilość ruchów lub elementów w operacjach,
Operator ma za zadanie zamontować górną pokrywę urządzenia. Aby to wykonać musi położyć górną pokrywę wyrobu i kolejno wkręcić 8 śrub wraz z podkładkami za pomocą prostego wkrętaka elektrycznego. Zastosowano dedykowaną do danego wyrobu tackę z otworami. Ilość otworów w jednym rzędzie jest taka sama jak ilość śrub wymagana dla jednego produktu (8). Tacka jest pomalowana na kolor czarny aby brak śruby lub podkładki był łatwo zauważony przez operatora.
- metodę koniecznego kroku – motion step methods
wykrywa niezgodność, gdy dany ruch został wykonany w nieodpowiedniej kolejności lub nie o zadanym czasie).
Zapobieganie powstaniu błędu poprzez wymuszenie wykonania operacji zanim przejdzie się do kolejnego kroku. Zamiast pobierania elementów z pojemnika, ich smarowania pastą na stanowisku montażowym, zastosowano tackę posmarowaną pastą termiczną przed położeniem elementów. Efektem jest więc eliminacja pominięcia posmarowania pastą termiczną.
Poka Yoke pełni również funkcje regulacyjne zajmując się ostrzeganiem oraz kontrolą (sygnalizatory, światła, automatyczne zatrzymanie linii).
Aplikacja Analiza Nagrań Procesów